Audyt finansowy to kompleksowe badanie kondycji przedsiębiorstwa z perspektywy finansowej i biznesowej, które wychodzi poza standardowe rozliczenia księgowe. Osoba przeprowadzająca audyt koncentruje się na ocenie efektywności zarządzania finansami, strukturze kapitałowej oraz płynności firmy. Celem badania jest zrozumienie rzeczywistego stanu finansów oraz warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa, aby wspierać zarząd i dyrektora finansowego w podejmowaniu strategicznych decyzji biznesowych.
Jak wygląda proces audytu finansowego?
Audyt finansowy firmy analizuje szeroki zakres wskaźników i procesów biznesowych, nie ograniczając się wyłącznie do weryfikacji ksiąg rachunkowych. Audytor finansowy sprawdza, jak przedsiębiorstwo wykorzystuje majątek, jakie ma możliwości inwestycyjne oraz jakie ryzyka finansowe mogą zagrażać dalszemu rozwojowi. Wyróżniamy następujące elementy audytu:
- Przygotowanie i zebranie informacji
W pierwszym etapie audytu finansowego firma gromadzi oraz weryfikuje wszystkie niezbędne dokumenty finansowe, takie jak sprawozdania finansowe, raporty zarządcze, budżety i prognozy. Równocześnie audytorzy kontaktują się z kluczowymi osobami w przedsiębiorstwie, w tym z członkami zarządu, kierownikami poszczególnych działów oraz specjalistami ds. controllingu. Taka współpraca ma na celu uzyskanie pełnego obrazu struktury organizacyjnej oraz procesów biznesowych wewnątrz spółki.
- Analiza wskaźnikowa i badanie rentowności
Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie kompleksowej analizy wskaźnikowej. Na etapie badania rentowności sprawdza się marże operacyjne, marże netto oraz zwrot z kapitału, aby ocenić, jak efektywnie przedsiębiorstwo generuje zysk w odniesieniu do poniesionych kosztów. W ramach weryfikacji płynności analizuje się wskaźniki płynności bieżącej i szybkiej, a także cykl konwersji gotówki, aby ustalić, czy firma utrzymuje odpowiedni poziom dostępnych środków. Z kolei w obszarze zadłużenia badany jest stosunek kapitału obcego do własnego, wskaźnik pokrycia odsetek oraz relacja Dług/EBITDA, co pozwala zweryfikować, czy struktura finansowania nie generuje nadmiernego ryzyka. W ramach oceny efektywności operacyjnej analizuje się wydajność majątku trwałego i obrotowego oraz wskaźniki rotacji zapasów i należności, aby zidentyfikować obszary, w których można poprawić wykorzystanie zasobów.
- Ocena struktury finansowania
Podczas oceny struktury finansowania audytorzy przyglądają się udziałowi kapitału własnego i obcego w finansowaniu majątku, mając na uwadze, czy określony mix źródeł kapitału jest optymalny z punktu widzenia kosztu finansowania. Analizowane są również koszty obsługi zadłużenia, w tym oprocentowanie kredytów i leasingów oraz harmonogramy spłaty, aby ustalić, czy warunki umów nie obciążają nadmiernie budżetu przedsiębiorstwa. Dodatkowo weryfikowane są warunki umów kredytowych: rodzaj zabezpieczeń, kary umowne za nieterminową spłatę oraz możliwości restrukturyzacji zadłużenia, co pozwala przygotować rekomendacje umożliwiające negocjację korzystniejszych warunków finansowania.
- Weryfikacja efektywności wykorzystania majątku
W tym kroku audyt finansowy koncentruje się na inwestycjach w środki trwałe oraz majątek obrotowy. Przeprowadzana jest analiza wskaźników rotacji majątku, czyli stosunku przychodów do wartości aktywów, aby ocenić, czy środki zainwestowane w maszyny czy urządzenia przynoszą oczekiwane rezultaty. Sprawdzana jest także stopa zwrotu z inwestycji (ROI), co pozwala stwierdzić, czy nakłady poniesione na zakup lub modernizację sprzętu dają wystarczający zwrot finansowy. Audytorzy badają ponadto poziom zapasów z uwzględnieniem sezonowości i cykli sprzedaży, aby wskazać kierunki optymalizacji, które mogą zmniejszyć koszty magazynowania i poprawić płynność.
- Ocena procesów controllingowych i raportowania
Działania w obszarze controllingu rozpoczynają się od oceny jakości budżetowania i prognozowania, przy czym weryfikuje się, czy założenia budżetowe są realistyczne i elastyczne względem zmieniających się warunków rynkowych. Następnie oceniane jest raportowanie zarządcze pod kątem terminowości, dokładności i kompletności – czyli tego, czy dostarczane dane są wystarczająco szczegółowe, aby umożliwić podejmowanie decyzji strategicznych. Ważnym elementem jest również sprawdzenie mechanizmów monitorowania odchyleń od budżetu, dzięki którym można szybko wykrywać i analizować różnice pomiędzy planem a rzeczywistymi wynikami finansowymi, co jest kluczowe dla zachowania kontroli nad realizacją celów.
- Przegląd procedur obiegu dokumentów i kontroli wewnętrznej
Audyt finansowy w tym obszarze obejmuje weryfikację procedur związanych z obiegiem dokumentów księgowych, począwszy od przyjęcia faktury, przez dekretację i zatwierdzanie, aż do archiwizacji dokumentów. Audytorzy sprawdzają, czy procesy te są odpowiednio udokumentowane, jak wygląda system uprawnień oraz czy istnieją mechanizmy weryfikacji autoryzacji płatności, co zabezpiecza przedsiębiorstwo przed nadużyciami. Równocześnie przeprowadzana jest analiza zgodności z obowiązującymi przepisami rachunkowości, podatkowymi i innymi regulacjami branżowymi, aby upewnić się, że firma nie narazi się na ryzyko kar czy sankcji.
7.Sporządzenie raportu i rekomendacje
Gdy wszystkie analizy zostały przeprowadzone, audytor finansowy przygotowuje szczegółowy raport. Zawiera on wyniki analizy wskaźnikowej wraz z porównaniem do norm branżowych, co pozwala wskazać, w jakich obszarach przedsiębiorstwo działa powyżej standardów, a gdzie występują odstępstwa. Raport identyfikuje mocne i słabe strony w obszarach finansów i controllingu, a także przedstawia rekomendacje dotyczące optymalizacji procesów finansowych, restrukturyzacji zadłużenia, zmian w systemie raportowania oraz ewentualnych inwestycji w infrastrukturę informatyczną. Dzięki tym wnioskom firma może wdrożyć działania naprawcze oraz zwiększyć efektywność zarządzania, co w dłuższej perspektywie przekłada się na poprawę kondycji finansowej i stabilności biznesowej.
Znaczenie audytu finansowego dla MŚP
Dla przedsiębiorstw z sektora MŚP audyt finansowy ma szczególne znaczenie – pozwala na:
- Ocenić realną wartość przedsiębiorstwa – poprzez weryfikację aktywów, zobowiązań i prognoz finansowych.
- Sprawdzić wypłacalność i płynność – co jest kluczowe przy ubieganiu się o kredyt czy leasing na rozwój.
- Przygotować się do inwestycji zewnętrznych – rzetelny raport zwiększa zaufanie inwestorów i instytucji finansowych.
- Zabezpieczyć przedsiębiorstwo przed ryzykiem – audyt zewnętrzny finansowy może wykryć nieefektywności, nadużycia lub błędy w procedurach wewnętrznych.
Audytor finansowy dostarcza niezależnej, obiektywnej oceny, co pozwala na bardziej świadome podejmowanie decyzji strategicznych. W rezultacie przedsiębiorstwo może lepiej planować rozwój, optymalizować koszty operacyjne i minimalizować ryzyko finansowe.
Ile kosztuje audyt finansowy?
Cena audytu finansowego uzależniona jest od kilku czynników:
- Wielkość przedsiębiorstwa – liczba jednostek organizacyjnych oraz spółek w grupie kapitałowej wpływa na zakres prac i liczbę roboczogodzin.
- Złożoność struktury finansowej – różnorodność źródeł finansowania, liczba umów kredytowych i leasingowych, specyfika branży oraz poziom automatyzacji procesów.
- Zakres audytu – stopień szczegółowości analiz, liczba badanych okresów finansowych, potrzeba wykonania analiz porównawczych czy dodatkowych testów kontroli wewnętrznej.
- Czas realizacji – liczba dni roboczych niezbędnych do wykonania pełnego audytu, liczba zaangażowanych specjalistów oraz ich stawki godzinowe.
Jeżeli zależy Państwu na rzetelnej ocenie kondycji finansowej firmy, wsparciu w podejmowaniu strategicznych decyzji oraz przygotowaniu solidnych podstaw do pozyskania finansowania, zachęcamy do kontaktu.
Nasz zespół specjalistów przygotuje spersonalizowaną ofertę audytu, uwzględniając zakres prac oraz specyfikę branży.
Zobacz również:
