W dzisiejszym odcinku podcastu zagłębiam się w kluczowe warunki umowy kredytowej, które każdy przedsiębiorca powinien znać i umieć negocjować. Niezależnie od tego, czy masz już doświadczenie z kredytami bankowymi, czy dopiero rozważasz finansowanie swojego biznesu, zrozumienie tych aspektów jest fundamentalne dla powodzenia i uniknięcia nieprzyjemnych niespodzianek.
Oglądając wideo zasubskrybuj nasz kanał na YouTube oraz kliknij symbol dzwoneczka. Dzięki temu dostaniesz powiadomienie, gdy opublikujemy nowy film.
Wolisz słuchać? Nasz podcast dostępny jest również na platformie Spotify!
W skrócie:
Odcinek koncentruje się na kluczowych aspektach negocjowania warunków umowy kredytowej dla przedsiębiorstw. Rafał Kozłowski omawia kluczowe kategorie warunków kredytowych i prezentuje czynniki wpływające na wysokość tych opłat oraz strategie ich negocjowania.
Negocjacje nie zaczynają się w momencie otrzymania projektu umowy, ale już przed złożeniem wniosku o kredyt, podczas rozmów o ofercie banku. W tym czasie należy pytać o warunki brzegowe i przedstawiać swoje oczekiwania, aby uniknąć niespodzianek
Na jakie kategorie warunków kredytowych należy zwrócić uwagę?
- Koszty kredytu
- Zabezpieczenia kredytu
- Kowenanty finansowe (wskaźniki finansowe)
- Zobowiązania do zaniechania
- Zobowiązania do działania
Koszty kredytu są najważniejszym elementem, mającym bezpośrednie przełożenie na finanse firmy. Należy jednak pamiętać o pozostałych warunkach, ponieważ one również mogą wpływać na cenę.
Koszty kredytu – z jakimi opłatami możemy się spotkać?
- Prowizja za rozpatrzenie wniosku kredytowego – wyrażana procentowo od kwoty wnioskowanego kredytu, pobierana po wydaniu decyzji kredytowej. Często można ją wynegocjować do zera, a jeśli umowa zostanie podpisana, zazwyczaj jest zaliczana na poczet prowizji przygotowawczej.
- Prowizja za uruchomienie kredytu (przygotowawcza) – wyrażana procentowo od kwoty przyznanego finansowania, płatna zazwyczaj przy podpisaniu umowy lub pierwszym uruchomieniu kredytu. Średnio wynosi około 1%. Jej wysokość zależy od okresu kredytowania (dłuższy okres = wyższa prowizja) oraz od standingu finansowego firmy (wyższy standing = szansa na niższą prowizję). Ważne jest, aby dopilnować, by była pobierana jednorazowo, a nie rocznie
- Prowizja za administrowanie – wyrażana procentowo, pobierana najczęściej kwartalnie (czasem rocznie). Naliczana od aktualnego salda kredytu (nieodnawialna) lub od wysokości limitu kredytowego (odnawialna). Kształtuje się w okolicach 0,5% w skali roku. Ważne jest przeliczanie jej na ujęcie roczne w celu prawidłowej oceny kosztów.
- Prowizja od niewykorzystanej kwoty kredytu (za gotowość / za zaangażowanie) – naliczana najczęściej miesięcznie, procentowo od niewykorzystanej kwoty kredytu. Standardowo wynosi około 0,5% w skali roku. Jest to prowizja, którą warto i można mocno negocjować (nawet do 0,1% lub niżej), mimo niechęci banków do jej obniżania.
- Prowizja za przedterminową spłatę kredytu – naliczana procentowo od kwoty spłacanej przedterminowo. Jej negocjacja jest kluczowa, aby móc swobodnie nadpłacać kredyt lub refinansować go w przyszłości. Nawet jeśli bank nie zgodzi się na jej całkowitą eliminację, warto negocjować, aby obowiązywała tylko przez pierwsze 1-2 lata trwania kredytu.
- Oprocentowanie – kluczowy składnik ceny kredytu, oprócz prowizji. W kredytach gospodarczych oparte jest głównie na stawce WIBOR (najczęściej 1M lub 3M), powiększonej o marżę banku. To właśnie marża banku jest elementem, który można negocjować. Zależy ona od okresu kredytowania, standingu finansowego firmy oraz wielkości kredytu (większy kredyt = niższa procentowa marża).
Analiza łącznego kosztu kredytu zawsze powinna porównywać wszystkie prowizje i oprocentowanie, sprowadzając je do jednego mianownika, czyli ujęcia rocznego.
Kiedy bank jest skłonny negocjować warunki kredytowania?
Skłonność banku do negocjacji zależy od wielu czynników:
- Wielkość kredytu – im większy kredyt, tym większa skłonność banku do negocjacji.
- Standing finansowy firmy – im lepszy standing, tym większa skłonność banku do negocjowania warunków.
- Oferta dodatkowych produktów (cross-sell) – korzystanie z rachunków bankowych do przeprowadzania obrotu, wykonywanie wielu operacji na rachunku, transakcje walutowe (szczególnie z zabezpieczeniami typu forwardy czy opcje walutowe), transakcje handlu zagranicznego (akredytywy, inkasa) znacząco wzmacniają pozycję negocjacyjną.
- Poziom zabezpieczeń – silniejsze i bardziej wartościowe zabezpieczenia zwiększają skłonność banku do negocjacji ceny.
Od czego zależy poziom zabezpieczenia kredytu?
Poziom wymaganych zabezpieczeń zależy od:
- Rodzaju finansowania – kredyt inwestycyjny często wymaga zabezpieczeń na finansowanym aktywie (np. hipoteka na nieruchomości, zastaw na maszynach). Przy kredycie obrotowym jest większe pole do negocjacji, aby unikać „twardych” zabezpieczeń.
- Okresu kredytowania – dłuższy okres kredytowania wiąże się z wyższym ryzykiem dla banku, więc bank będzie prosił o silniejsze zabezpieczenia.
- Standingu finansowego firmy – wyższy standing finansowy firmy obniża ryzyko kredytowe banku, co może skutkować niższym poziomem wymaganych zabezpieczeń.
Jakie rodzaje zabezpieczeń stosują banki?
- Zabezpieczenia rzeczowe – hipoteka na nieruchomości, zastaw rejestrowy (na maszynach, urządzeniach, zapasach, przedsiębiorstwie, udziałach w spółce).
- Inne zabezpieczenia – cesje należności, cesje z kontraktów, poręczenia osobiste wspólników, poręczenia innych firm.
- Oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 Kodeksu Cywilnego – coraz częściej zastępuje weksel in blanco, natomiast jest trudne do wynegocjowania.
- Gwarancje BGK (Banku Gospodarstwa Krajowego) – czyli formę wsparcia dla firm, zaliczaną do pomocy de minimis. Warto z nich korzystać, gdy brakuje innych zabezpieczeń lub nie chcemy ich oferować. Należy jednak uważać, aby gwarancja BGK nie była nadmiarowym zabezpieczeniem obok już istniejących.
Dlaczego warto negocjować poziom zabezpieczeń?
Nie warto oddawać wszystkiego, co się posiada. Jest to kluczowe dla dywersyfikacji źródeł finansowania, ponieważ korzystając z kredytów w kilku bankach, nie można oddać wszystkich zabezpieczeń jednemu bankowi już na początku.
